Kayıp yakınları 4 kentte adalet talep etti

HABER MERKEZİ - Kayıp yakınları ve İHD tarafından yapılan eylemlerde Hasan Gülünay, Mehmet Yaşar, Vedat Aydın ve 33 düş yolcusu için için adalet istendi. 
 
Kayıp yakınları ve İnsan Hakları Derneği (İHD) tarafından “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” şiarıyla Amed, Êlih, Colemêrg ve İzmir'de bir araya geldi.  
 
AMED 
 
İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi ve kayıp yakınlarının her hafta, “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” talebiyle gerçekleştirdiği eylem 806’ncı haftasında devam etti. Koşuyolu Parkı’nda bulunan İnsan Hakları Anıtı önünde gerçekleştirilen eyleme, çok sayıda kayıp yakını ile İHD üyesi katıldı. Açıklamada kayıpların fotoğraflarının yer aldığı pankart açıldı. 
 
Bu hafta 20 Temmuz 1992’de İstanbul’da kaybedilen Hasan Gülünay’ın akıbeti soruldu. Gülünay’ın hikayesini İHD Kayıp Komisyonu üyesi Fırat Akdeniz okudu. 
 
GÜLÜNAY: BENİ KAYBEDECEKLER
 
 
 
Gülünay’ın hikayesi şöyle: “Hasan Gülünay, evli ve dört çocuk babasıdır. Eşine bir süredir polis tarafından takip edildiğini söyleyen Gülünay 20 Temmuz 1992 tarihinde İstanbul Tarabya’daki evinden işe gitmek üzere çıkar ve bir daha geri dönmez. Birsen Gülünay, eşinin eve gelmemesi üzerine önce kendi ailesine haber verir.  Ardından 2 gün sonra Sultanahmet Başsavcılığı’na başvuruda bulunur. Birsen Gülünay, eşi Hasan için ‘gözaltında olabilir’ şüphesiyle Gayrettepe’deki Emniyet Şubesine başvurur ancak kendisine Hasan’ın gözaltında olmadığı bilgisi verilir. Aile Hasan Gülünay’ın bulunması için İHD İstanbul şubesinde açlık grevine başlar. Açlık grevi sırasında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel’e dilekçe ile başvuruda bulunarak olayı duyurur. Açlık grevi sonrası aile Ankara’ya giderek Hasan Gülünay’ın durumunu TBMM’ye taşır. Olaya ilişkin İçişleri Bakanı İsmet Sezgin ile görüşülür. Sezgin, aileye Hasan Gülünay’ın durumunu araştıracağı sözünü verir ama sonradan aileye herhangi bir dönüş yapılmaz. Hasan Gülünay’ın arkadaşı Erol Çam, İstanbul Gayrettepe Asayiş Şube’de gözaltındayken yüzünü görmediği bir kişinin ‘Ben Hasan Gülünay, beni kaybedecekler’ diye bağırdığını söyler. 
 
ZAMANAŞIMINDAN DÜŞTÜ
 
Aile, dönemin hükümeti SHP-DYP Genel Başkanları ve milletvekilleri ile görüşür. Aile, 1992 yılında TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonuna ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuruda bulunur. Savcılık 31 Ekim 2012 tarihinde 20 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle dosyada takipsizlik kararı verir. Takipsizlik Kararının ardından yapılan itirazlardan bir sonuç alamayan aile 2013 yılında Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunur. Anayasa Mahkemesi 21 Nisan 2016 tarihinde yaşam hakkı kapsamında etkili bir soruşturma yürütülme yükümlülüğünün ihlal edildiğine ancak ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için dosyanın yeniden soruşturma yapılmak üzere ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine, zaman aşımı nedeniyle yer olmadığına karar verdi.” 
 
Açıklama yapılan oturma eylemi ardından sona erdi. 
 
ÊLIH 
 
Êlih’te de İHD ve kayıp yakınları eylemlerinin 642’inci haftasında Gülistan Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde bir araya geldi. "Kayıplar bulunsun, failler yargılansın" pankartının açıldığı eyleme, kayıp yakınları, insan hakları savunucuları, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Êlih Şubesi üyeleri,  DEM Parti, DBP Êlih İl örgütü yöneticileri katıldı. 31 Temmuz 1993 tarihinde Êlih-Midyat garajında minibüsten indiği sırada katledilen Mehmet Yaşar'ın hikâyesi anlatıldı. 
 
 
Mehmet Yaşar'ın hikâyesi, oğlu Sabahattin Yaşar'ın anlatımıyla dile getirildi. Hikâyeyi İHD Şube Yöneticisi Rezan Baytar okudu.
 
Yaşar’ın hikayesi şöyle: “Herkesin bir öyküsü olduğu gibi benim babamın da bir hikâyesi vardı. Eşi, 8 çocuğu ve annesi ile Gırbereşık köyünde yaşardı. Bütün babalar gibi benim de babam çocuklarına özgür yarınlar bırakmak için öldü. Politik duruşunu sevmeyenlerin bile saygı duyduğu, dostlarının ve sevenlerinin çok olduğu bir kişiydi. Yarına dair hayalleri olan, insanların barış, eşit ve adil bir şekilde yaşamasını savunan eşsiz bir insan hakları savunucuydu. Maalesef OHAL'in getirdiği uygulamalarla kimsenin hesap soramadığı, insanların sus pus olduğu, sindirildiği, adaletin hakkıyla yerine getirilmediği bir öğlen vakti 31 Temmuz 1993 tarihinde gün ortasında insanlardan yürünemeyecek bir ortamda faili meçhul cinayete kurban gitti. Babam öldürüldüğünde ben 14 yaşında idim. Olaydan sonra açılan soruşturma dosyası nerdeyse daha cinayetin kırkı bile çıkmadan 4 ay sonra kapatıldı. Verilen dilekçelerde cinayetin politik nedenlerle işlendiğine ilişkin itirazlarımıza rağmen söz konusu cinayet aydınlatıl(a)madı. Herkese bir gün lazım olacağı gibi biz de adalet, adalet, adalet diyoruz."
 
Açıklama oturma eylemi ile son buldu.
 
COLEMÊRG 
 
İHD Colemêrg Şubesi ve kayıp yakınları, kayıplar bulunsun, failler yargılansın şiarıyla eylemlerinin 133’üncü haftasında bir kez daha Gever ilçesinde bulunan Sanat Sokağı’nda bir araya geldi. DEM Parti Eş Genel Başkan Yardımcısı Vezir Coşkun Parlak, Colemêrg Milletvekili Onur Düşünmez, KESK, TMMOB, İMO, Eğitim Sen, DİSK, Colemêrg ve Gever şubesi üyeleri, DEM Parti, DBP il ve ilçe örgütü yöneticileri ve Barış Anneleri Meclisi üyeleri ve çok sayıda yurttaş eyleme destek verdi. Eylemede "Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” pankartını yanı sıra katledilen ve kaybedilenlerin fotoğrafları taşındı. Bu haftaki eylemde 20 Temmuz 2015’te Pirsûs’ta katledilen 33 düş yolcularından biri olan Süleyman Aksu’nun failleri soruldu. Açıklamayı İHD Colemêrg Eşbaşkanı Sibel Çapraz okudu.
 
 
ADALET TALEBİ
 
Süleyman Aksu'nun annesi Kudret Aksu, 9 yıldır Pirsûs katliamının faillerinin bulunmadığını dile getirdi. Anne Aksu, “Ben Süleyman ve arkadaşlarının katillerinin bulunmasını istiyorum. İŞİD bombayı patlattı çocuklarımızı onlar katletti. Ben yaşadığım sürece bu davanın peşinde olacağım. Süleyman ve arkadaşları Kobane de bulunan çocuklar için oyuncak, defter ve kalem götürmek için gittiler. Çocuklarımızı neden katlettiler. Ben hep adalet istiyorum ama adaleti toprağa gömmüşler. Adalet kalmadı” dedi. 
 
‘ZAFERİ TÜM İNSANLIĞA ARMAĞAN ETMİŞTİR’
 
DEM Parti Colemêrg Milletvekili Onur Düşünmez, 33 düş yolcusunun Kobanê ile dayanışmak için Pirsûs’a gittiklerini belirtti. Düşünmez, “Bu yolculuk faşist ve zihniyetler ve karanlık odaklar eliyle Suruç'ta katliama dönüştü. Bizler bu katliamın hesabını sormak için bütün alanlarla mücadele etmeye devam ediyoruz. Mahkemede gördüğümüz tarz ve tavır binlerce faili meçhule bu olayında eklenmek istenmesidir. Rojava'da DAİŞ’in karanlık zihniyetine karşı insanlığın onurlu evlatları büyük bir zafer kazanmışlardı. Ve bu zaferi bütün insanlığa armağan etmişlerdi. DAİŞ zihniyeti Türkiye’de birçok katliamlar gerçekleştirdi” dedi. 
 
Açıklama ardından oturma eylemi ile son buldu. 
 
İZMİR        
 
İHD İzmir Şubesi iki haftada bir düzenlediği “Kayıplar Bulunsun Failler Yargılansın” eylemini Konak eski Sümerbank önünde gerçekleştirdi. Çok sayıda kişinin katıldığı eylemde, “Kayıplar vicdandır, sahip çık" ve "Failler belli kayıplar nerede" pankartları açıldı. Bu haftaki açıklamada 1990'da gözaltına alınarak katledilen HEP Amed İl Başkanı Vedat Aydın’ın hikayesi okundu. Açıklamayı  Kürtçenin Kurmanci lehçesinde İHD İzmir Şubesi Eşbaşkanı Zilan Gümüş, Türkçesini İHD yöneticisi Caner Canlı okudu. 
Canlı, 1990'lı yılların başında kaçırılan ve katledilen Vedat Aydın'ın fail-i meçhul olmadığını, yapılan itiraflarla fail-i belli bir katliam olduğunu söyledi. 
 
 
 
 
KATLEDENLER İTİRAF ETTİ
 
Aydın’ın verdiği insan hakları ve özgürlük mücadelesi nedeniyle devlet içerisindeki karanlık yapıların hedefi olduğunu söyleyen Canlı, "Vedat Aydın'ın katledilmesinden sonra Şükran Aydın, eşini gözaltına alanların eşkâl bilgilerini detaylı bir biçimde verdi ve bu bilgilerle kişilerin robot resimleri çizildi. İfadesinde 'Eşimi devlet öldürdü' diyen Şükran Aydın bu ifadesini geri çekmesi için tehdit edildi. Onlarca kez evi basıldı, gözaltına alındı. Beş yıl boyunca evinin önünde 'beyaz toros' bekletildi. JİTEM mensubu Abdulkadir Aygan’ın soruşturma dosyasına alınan ifadesinde ve JİTEM mensubu Murat İpek’in basına yaptığı açıklamalarda, Vedat Aydın’ın katledilmesinin JİTEM Komutanı Cem Ersever ve ekibi tarafından Diyarbakır Alay Komutanı İsmet Yediyıldız’ın bilgisi dâhilinde yapıldığı yer aldı. Kendileri de suça iştirak eden Aygan ve Demir, Vedat Aydın’ı gözaltına alan, sorgulayan ve infaz eden kişileri isim isim açıkladı. Dönemin Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Şube Müdürü Hanefi Avcı hem yazdığı “Haliç’teki Simonlar” isimli kitabında hem de mahkemeye verdiği ifadede Vedat Aydın’ın JİTEM tarafından öldürüldüğünü söyledi" diye aktardı. 
 
Canlı, Aydın dosyasının onca itiraf ve ifadeye rağmen bir arpa boyu bile ilerlemediğini vurgulayarak, "Bu dosyada failler isim isim, adres adres belli. Failler yargılansın, cezasızlık zırhıyla korunma son bulsun" diye konuştu. 
 
 
 

Diğer başlıklar

27/01/2025
19:14 Kenya’da 2024'te 170 kadın katledildi
19:03 İzmir Büyükşehir Belediyesi 148 işçiyi işten çıkardı
18:58 Rojin Kabaiş İçin Adalet Komisyoları'ndan açıklama
18:29 Erzirom’da yangın: 10 ev kullanılamaz halde
18:16 Türkiye'nin Kuzey ve Doğu Suriye'ye saldırıları aralıksız sürüyor
17:59 Antalya'da otel inşaatında yangın
17:56 Kayyıma karşı işçilerin nöbeti sürüyor
16:56 Anne ve 2 kızı ölü bulundu
16:53 Wan’da ‘Jin Kadın Kütüphanesi’nin açılışı yapıldı
16:46 Türkiye, Ranya'da 4 kişiyi katletti
16:15 Hama’da Alevilere saldırı: 5 ölü
15:19 Dep'te 'Rojava'ya statü halklara özgürlük' eylemi
14:38 Amed Kent Koruma Platformu'nun Ankara programı
14:29 Gazetecilere baskılar Amed'de protesto edilecek
14:08 Hilal Kar'ı katleden Demirhan'a ağırlaştırılmış müebbet istemi
13:55 Şebnem Korur Fincancı davasında mütalaa hazırlanacak
13:54 İzmir’de Epözdemir için tahliye çağrısı
13:21 Türkiye'den Duhok'a hava saldırısı: 2 kişi katledildi
12:45 DEM Parti Yahudi Soykırımı’nda katledilenleri andı
12:30 Gülistan Kılıç Koçyiğit: Meclis çözüm için hızlıca inisiyatif geliştirmeli
12:22 İBB Başkanı İmamoğlu hakkında yeni soruşturma
12:07 DEM Parti MYK'si toplandı: Gündem Öcalan'ın mesajları
12:00 JİTEM Ana Davası zaman aşımından düşürüldü
10:40 Sofya Alağaş davası: Eşbaşkan seçilince yargılama hızlandırıldı
10:33 Tutsak gazeteci Eylem Babayiğit: Bize geri adım attıramayacaklar
10:20 Amed Kent Koruma ve Dayanışma Platformu Ankara’da temaslarda bulunacak
09:57 Xwebûn'dan 'Çözümün mimarı hazır, ya devlet?' manşeti
09:23 Tutuklanan Epözdemir'den ilk mesaj
09:17 Siyasetçilerden iktidara 'samimiyet' ve 'şeffaflık' çağrısı
09:16 Kayyımın yıktığı merkez yeniden açılacak
09:15 ESP Eş Genel Başkanı Çepni: Önceden alınan kararlar okundu
09:14 Tişrîn‘de direnenler: Onurumuzu koruyoruz
09:13 EMEP Genel Başkanı Aslan: Sosyalistler çözüm için çaba göstermeli
09:10 Fırat Epözdemir hangi gerekçelerle tutuklandı?
09:08 Yoksulluk derinleşiyor: Çocuğunu okuldan aldı
09:07 Îdir'de kayısı budama masrafı 3 yılda 15 kat arttı
09:06 IHR Direktörü: İran'da her gün 6 kişi idam ediliyor
09:04 Tişrîn'de sağlıkçılar hedefte: Savaş suçudur
09:00 27 OCAK 2025 GÜNDEMİ
26/01/2025
23:58 Yangın faciası soruşturmasında tutuklu sayısı 18'e çıktı
23:02 Özerk Yönetim: Saldırılara karşı acil harekete geçin
22:55 Şirnex’te 11 bölgeye giriş-çıkışlar yasaklandı
22:23 Suudi Arabistan ile İtalya arasında 'Stratejik Ortaklık Konseyi' anlaşması
21:42 Ateşkese rağmen İsrail'in Lübnan'daki saldırıları sürüyor
20:40 MİT Başkanı Kalın ikinci kez Şam’a gitti
20:34 Fransa, Almanya ve Avusturya’da Tişrîn anması
19:54 Konya'da çöken binadan kurtarılan yaralılar taburcu edildi
18:51 Uzun Yürüyüş 6'ncı gününde Mantes-la-Jolie’de
18:41 Türkiye Eyn Îsa’yı bombaladı: 6 aylık bebek katledildi
18:03 Tişrîn’de halk bir kez daha hedef alındı: 14 yaralı
17:51 Nijerya'da saldırı: 27 asker öldü
17:35 Adalet Kaya: Rojava'yı savunmak hepimizin görevi
16:52 Tişrin’de Kobanê kutlaması
16:41 Kobanê'de 10'uncu yıl kutlaması
16:19 ‘Sınırsız Savunmalar’ kitabı için imza etkinliği
16:01 İnsan Hakları Akademisi güz dönemi derslerini tamamladı
15:56 ÖHD kongresinde saldırılara tepki
15:39 Fidan ve Hüseyin arasında 'güvenlik' toplantısı
15:35 'Ülkenin düşmanı rant için kayyım atayanlardır'
15:28 Zaxo’da bir ev bombalandı
15:12 Yangın faciasında 5 şüpheli adliyeye sevk edildi
14:54 Tutuklamalara tepki: Ezilenlerin sesi boğulmak isteniyor
14:44 Hesekê’de DAİŞ saldırısı
14:38 Türkiye’den peşmerge aracına saldırı
14:25 Bereket Kar son yolculuğuna uğurlandı
14:08 DBP'den 'Kobanê' açıklaması
13:49 Eowyn Fırtınası nedeniyle yüzbinlerce ev elektriksiz
13:40 HDK’den Epözdemir’in tutuklanmasına tepki
13:30 İran Dışişleri Bakanından Kabil'e ziyaret
13:20 Savaş uçakları Sirrîn’i bombalıyor
13:13 ‘Kobanê’ye saldıran DAİŞ’in akıbetini yaşar’
13:09 Amed’ten seslendiler: Gazze'de suç olanı Tişrîn'de nasıl meşru görüyorsunuz?
12:59 Tişrîn Barajı’ndaki nöbet 16’ncı gününde
12:20 Bayındır’dan AKP’ye: Çözüm Rojava'nın statüsünün tanınmasından geçer
11:57 Özerk Yönetim: Kobanê’de yeşeren direniş ruhu Tişrin’de sürüyor
11:18 419 örgüt ve partiden deklarasyon: Rojava’ya statü, halklara özgürlük
10:54 DEM Parti: Kobanê zaferi kutlu olsun
10:50 Amed’de ev baskını
10:05 Kırşehir S Tipi'nde kötü muameleye karşı açlık grevi
09:15 Jin dergi 'Direniş, Kimlik ve Yeniden Doğuş' kapağıyla yayında
09:11 KNK: 10 yıl önce olduğu gibi Rojava’yı savunalım
09:04 YPJ'li Sarya Efrîn: Türkiye’nin hayalleri direnişe çarptı
09:03 Trump’ın gelişi Ortadoğu’daki gelişmeleri nasıl etkiler?
09:03 134 günlük direnişin her gününe bir hikaye: Bulut Yağmuru
09:02 ‘Şiddet değil mücadele mekanizmaları sorun ediliyor’
09:02 Ayşe Efendi: Tişrîn Barajı’nda Kobanê direnişi tekrarlanıyor
09:01 78 yaşındaki hasta tutsağa kelepçeli muayene dayatması
09:00 Hayati tehlikesi bulunan tutsak tahliye edilmiyor
09:00 26 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:43 Meteoroloji'den yağış uyarısı
08:29 'Rojava'nın Geleceği' panelinin sonuç bildirgesi açıklandı
07:36 Grand Kartal Otel yangınında tutuklu sayısı 15'e çıktı
07:31 Tişrîn’deki saldırıda 21 kişi yaralandı
25/01/2025
22:32 Uzun Yürüyüş 5. gününde Fransa'nın Rouen kentinde
22:18 DAİŞ’liler Kobanê eylemine saldırdı: 1 kişi yaralandı
21:59 ‘Suriye’de yaşananlar insansızlaştırma politikası’
21:34 Kuzey ve Doğu Suriye’ye statü için hashtag kampanyası
21:23 Konya’da çöken binanın enkazında 2 kişi yaşamını yitirdi
20:38 Sansüre karşı Özgür Basın ile dayanışma kampanyası
20:32 Meslektaşlarından Epözdemir’in tutuklanmasına tepki
20:21 Siyasetçi Abbas Kaya tahliye edildi
19:33 Yangın faciasıyla ilgili 11 kişi daha gözaltına alındı
19:30 Amed’de Raylı Sistem Daire Başkanlığı kurulacak
19:00 Avukat Fırat Epözdemir tutuklandı
18:51 DEM Parti Kadın Meclisi’nden ‘Özel savaş politikaları’ paneli
18:31 Adana’da gözaltı ve tutuklama protestosu
18:15 Türkiye'nin saldırılarına tepki: Rojava’nın ışığında onurlu barışı inşa edeceğiz
17:58 Siyasetçi-yazar Bereket Kar memleketi Antakya’ya uğurlandı
17:32 İsrail 200 tutuklu Filistinliyi serbest bıraktı
17:16 Tişrîn’de SİHA saldırısı
17:01 ‘Barış İçin 1 Milyon İmza’ kampanyasının Mersin ayağı başlatıldı
16:58 Amed'te 'Sînebîr Film Günleri' başladı
16:30 Kadınlardan ‘Görüyorum Yanındayım’ kampanyasına çağrı
16:14 İHD'den Dêrsim’de yaşanan hak ihlalleri raporu
16:01 İstanbul Barosu yöneticisi Epözdemir hakkında tutuklama talebi
15:53 Tişrîn’de saldırılar da direniş de sürüyor
15:39 Kuzey ve Doğu Suriye’ye İtalya ve Fransa’dan ziyaret
14:52 Hakan Fidan yarın Bağdat’a gidecek
14:51 Hasta tutsaklar için 3 kentte eylem
14:33 Tanış ve Deniz anıldı: Fail Levent Ersöz’dür
14:24 Deniz, Tanış ve Doğan’ın akıbeti soruldu
14:22 KESK Amed Şubeler Platformu eylemi 119’uncu haftasında
14:08 İran’da bir kolber ağır yaralandı
13:45 Mazlum Abdi: Bu süreçte Kürtlerin birliği önemli
13:38 Hamas, 4 İsrailli rehineyi daha Kızılhaç'a teslim etti
13:24 İrade gaspına karşı nöbet: Kürt sorunu çözülmeden barış olmaz
12:46 Cumartesi Anneleri: Tanış ve Deniz’i aramaktan vazgeçmeyeceğiz
12:45 Konya’da çöken binanın enkazında 1 kişi yaşamını yitirdi
12:37 ‘Rojava’ya statü halklara özgürlük’ deklarasyonu yarın açıklanacak
12:04 82 yaşındaki hasta tutsak Hanife Arslan tahliye oldu
12:01 CHP Gezi soruşturması için heyet görevlendirdi
11:59 Yangın faciasında tutuklu sayısı 9'a yükseldi
10:52 İdama karşı çıkan Jîna Emînî’nin babası hakkında gözaltı kararı
10:22 İHD Şube Başkanı: Zırhlı araçlar silah gibi kullanılıyor
09:50 Ankara’daki yurttaşlara mikrofon uzattık: Çıkış yolu çözümden geçiyor
09:31 Kobanê’den Tişrîn’e: 2014’te kaybettiler, bugün de kaybedecekler
09:26 Esengül Demir: Kürtsüz çözüm mümkün değil
Murat Kalmaz: Barış için iktidar pratik adımlar atmalı
09:11 Abdullah Öcalan'ın eski avukatı: Bu şans kaçırılmamalı
09:08 Kartalkaya’ya giden ÇHD heyeti: Savcılara ulaşamadık
09:07 Ekolojik kırım koçerliği de bitirme noktasına getirdi
09:07 Rojin Kabaiş'in cenazesini bulan Ankay: Kesinlikle şüpheli ölüm
09:05 Çözüm hangisinde: İmralı'nın 7 maddesinde mi, MGK'nin 7 maddesinde mi?
09:04 Îdir Belediyesi'nden kadın odaklı çalışmalar
09:02 Tedaviye ağız içi arama dayatması engeli
09:02 Tişrîn'de 5 ambulans hedef alındı, 3 sağlıkçı katledildi
09:00 Ekolojist Sezgin: Madenler sağlık sorunları yaratıyor
09:00 25 OCAK 2025 GÜNDEMİ
24/01/2025
23:44 ESP Eş Genel Başkanı Çepni: Biz kazanacağız
22:15 ESP ve SKM’li 34 kişi tutuklandı
22:02 Kayyım 18 işçiyi daha işten çıkardı