Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG), Mart ayında kadın gazetecilere yönelik hak ihlalleri raporunu açıkladı. Raporun değerlendirme bölümünde derneğin açık kaynaklardan, medya kuruluşlarından ve sahadan derlediği bilgilere göre; Mart ayında en az 54 ayrı ihlal yaşandığı ve gerçek rakamların bu sayıların çok daha üzerinde olabileceği belirtildi. 

 

Gazetecilerin, yalnızca haber takibi yaptıkları için fiziksel saldırıya uğradığı, gözaltına alındığı, tutuklandığı ve sistematik olarak dijital linç kampanyalarının hedefi hâline getirildiğinin belirtildiği raporda, 2025 yılının Mart ayındaki bu ihlallerin 8 Mart ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması protestolarında yoğunlaştığının aktarıldığı raporda, “Bu dönem boyunca sokakta haber takibi yapan gazetecilere yönelik polis saldırısı yaşanmış, meslektaşlarımız mesleki kimlikleri bilinmesine rağmen darp edilmiş, hedef alınmış, fiziksel şiddete maruz kalmış ve ekipmanlarına zarar verilmiştir. Ayrıca dijital mecralarda cinsiyetçi saldırılarla hedef gösterilen gazeteciler, yalnızca kamuoyunu bilgilendirme görevlerini yerine getirdikleri için sistematik bir sindirme politikasıyla karşı karşıya bırakılmıştır” denildi.

 

Mart ayı boyunca 6 gazetecinin saldırıya uğradığının belirtildiği raporda şunlara yer verildi: “Beş gazeteci gözaltına alınmış, biri tutuklanmış ve üç gazetecinin evine baskın düzenlenmiştir. Dokuz kadın gazeteci kötü muameleye maruz bırakılmış; altı gazeteci ise haber takibi sırasında engellenmiştir. Bu tablo, kadın gazetecilerin sahada maruz kaldığı tehditlerin çeşitliliğini ve yaygınlığını açıkça ortaya koymaktadır. Fiziksel şiddetin yanı sıra yargı mekanizmaları da kadın gazeteciler üzerinde baskı kurmanın bir başka aracı hâline gelmiştir. Haber içerikleri ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek birçok kadın gazeteci hakkında soruşturmalar açılmakta, davalar başlatılmakta ve adli kontrol uygulamaları ile hareket alanları daraltılmaktadır. Mart ayında bir gazeteci hakkında soruşturma başlatılmış, üç gazeteci hakkında yeni davalar açılmış, dört gazetecinin ise yargılanmasına devam edilmiştir. Bu yargı süreçlerinin çoğu, belirsiz ve yoruma açık suçlamalar üzerinden yürütülmektedir ve gazeteciliğin meşru sınırlarını ihlal etmektedir.

 

 

Gazetecilerin karşılaştığı hak ihlalleri yalnızca fiziksel ya da hukuki alanlarla sınırlı kalmadığının ifade edildiği raporda şunlara yer verildi: “Dijital mecralarda da ciddi bir sansür ve engelleme politikası devrededir. Mart ayı içinde bir internet sitesi kapatılmış, altı dijital medya platformuna erişim engeli getirilmiştir. Bu erişim engelleri arasında Mezopotamya Ajansı’nın Instagram hesabı, Bianet’in X (Twitter) hesabı ve gazeteci Zeynep Ceren Kuray’ın kişisel hesabı da yer almaktadır. Özellikle kamusal bilgiye ulaşmanın en hızlı ve yaygın yollarından biri hâline gelen dijital medya hesaplarının hedef alınması, yalnızca gazetecilerin değil, halkın haber alma hakkının da doğrudan ihlali anlamına gelmektedir. MKG olarak gazetecilere yönelik baskıların, tehditlerin ve ihlallerin münferit olaylar olmaktan çıkarak sistematik ve süreklilik arz eden bir devlet politikası hâline geldiğini gözlemliyoruz. Gazetecilik mesleği, özellikle kadınlar açısından her geçen gün daha da tehlikeli bir alana dönüşmektedir. Mesleğini sürdürdüğü için hedef alınan, cezalandırılan, susturulmaya çalışılan tüm gazetecilerin yanında olduğumuzu ve bu ihlaller karşısında sessiz kalmayacağımızı bir kez daha vurguluyoruz. Bugün hâlâ cezaevlerinde tutuklu bulunan 10 kadın gazeteciyle dayanışma içinde olduğumuzu kamuoyunun dikkatine sunuyor, tüm meslektaşlarımızın derhâl serbest bırakılmasını talep ediyoruz. Gazetecilik suç değildir. Kadın gazeteciler susmayacak, gerçeklerin izini sürmeye devam edecek. Bu mücadele sadece basın özgürlüğü için değil, halkın doğru bilgiye ulaşma hakkı için de yürütülmektedir.

 

Herkesime yönelik şu çağrılarda bulunuyoruz;

 

* Basın ve ifade özgürlüğü temel bir insan hakkıdır; korunmalı ve genişletilmelidir.

* Kadın gazetecilerin maruz kaldığı cinsiyet temelli baskılar ve tehditler derhâl soruşturulmalı ve cezasızlık politikalarına son verilmelidir.

* Dijital sansür uygulamalarından vazgeçilmeli, erişim engelleri kaldırılmalıdır.”

 

 

İHLALLER

 

Raporda,  6 gazetecinin saldırıya uğradığı, 5 gazetecinin gözaltına alınıp 1 gazetecinin tutuklandığı, 9 gazetecinin kötü muameleye maruz kaldığı, 6 gazetecinin haber takibinin engellendiği,  6 mecraya erişim engeli getirildiği, 10 kadın gazetecinin ise 4 Ocak itibariyle tutuklu olduğu belirtildi.