NAVENDA NÛÇEYAN - Di çalakiyên ku ji bo balê bikişînin ser rewşa girtiyên nexweş hatin lidarxistin de hate xwestin ku girtiyên nexweş Emre Erdem, Resul Kocaturk û Mehmet Salîh Fîlîz serbest bên berdan.

 

Ji bo balê bikişînin ser rewşa girtiyên nexweş, di çalakiyên li Stenbol, Îzmîr û Enqereyê de şert û mercên wan ên tenduristiyê hatin ragihandin û daxwaza berdana girtiyên nexweş hat kirin.

 

ÎZMÎR

 

Çalakiya rûniştinê ya ku her du hefteyan ji aliyê Şaxa İHD'ê ya Îzmîrê ve ji bo balê bikişînin ser rewşa girtiyên nexweş, di hefteya 309'emîn de berdewam kir. Di çalakiya protestoyî ya li ber Sumerbanka Kevin a li navçeya Konakê hat lidarxistin de hat gotin ku girtiyên nexweş dimirin û divê tu kes bêdeng nemîne û nebe şirîkê sûc. Di çalakiya vê hefteyê de bal hat kişandin ser rewşa girtiyê nexweş Resûl Kocaturk ê ji Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Kirikkaleyê anîn Girtîgeha Bi Ewlekariya Bilind a Kiriklar a Îzmîrê. Daxuyanî ji aliyê Rêveberê Şaxa ÎHD'ê ya Îzmîrê Ahmet Çîçek ve hat dayîn.

 

Çîçek bi bîr xist ku Resul Kocaturk ji ber nexweşiya otoimmun hepatîtê gelek nexweşiyên giran ên wekî sendroma Wernicke-Korsakof, nexweşiya hîpoteroîd û sîroza kezebê heye. Çîçek diyar kir ku ji ber nexweşiyên wî yên kronîk divê dawî li rewşa girtîbûnê ya Resûl Kocaturk were û wiha got: "Em daxwaz dikin ku pirsgirêkên tenduristiyê yên Resûl Kocaturk bên çareserkirin, muayeneyên kelepçekirî û serlêdanên bi wesayîtên rîngê yên bi tenê bên terikandin, sewqên nexweşxaneyê bi wesayîtên bi tîpa ambûlansê bên kirin û muayene û tedawiyên wî bê navber bên kirin. Her wiha em daxwaz dikin ku di zûtirîn demê de bê berdan, nexweşiyên fizîkî û nexweşiyên kronîk ên ku nikarin di girtîgehê de bimînin û bi wergirtina hemû raporên tenduristiyê li ber çavan bigirin."

 

Çalakî bi lêdana çepikan bi dawî bû.

 

STENBOL

 

 

Komîsyona Girtîgehan a Şaxa Stenbolê ya Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) di hefteya 680'emîn de li ber avahiya komeleyê ya li Beyoglûyê daxuyanî da û çalakiya rûniştinê ya "F" li dar xist. Di çalakiya vê hefteyê de bal hat kişandin ser rewşa girtiyê nexweş ê giran ê Emre Erdem ku li Girtîgeha Marmarayê dîmîne. Di çalakiyê de pankartên bi nivîsa "Tedawî maf e, nikare bê astengkirin" û "Bila girtiyên nexweş bên berdan" hatin vekirin û dirûşmên; "Bila girtiyên nexweş bên berdan" û "Tecrîd dikuje, hevgirtin jiyan e" hatin berzkirin.

 

Endamê Komîteya Rêveber a Navendî (MYK) a Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Mûsa Pîroglû ku daxuyanî xwend û diyar kir ku Emre Erdem tevî ku cezayê xwe qedandiye jî nehatiye berdan û wiha got: "Pirsgirêkên wî yên vertîgo, pirsgirêkên giran ên ortopedîk ên li ser ling û movikên wî, windabûna dîtinê, nexweşiyên diranan û êşên têkildarî van nexweşiyan, zehmetiya di meş û tevgerê de, sergêjîn, windabûna hevsengiyê, ji ber bêhalî û pirsgirêkên windabûna giran,  bi piştgiriya hevalên xwe jiyana xwe didomîne. 

 

Pîroglû peyama ku ji aliyê xwîşka Erdem hatibû şandin xwend û wiha got: "Rewşa tenduristiyê ya birayê min ne baş e, ji ber ku têr xwarinê nagire, gelekî zeyîf bûye. Nexweşiyên wan nayên dermankirin, me ji bo dermankirina nexweşiyên diranan pere şandin, lê nehatin dermankirin. Ji vertîgoyê dikişîne, di çavê wî yê rastê de kor e. Gelek caran Vertîgo giran dibe ku ewqasî dijwar in ku nahêlin ew karê xwe yê rojane jî bike. Ji ber yekbûna çewt a şikestinên di lingên wî de, pirsgirêkên ortopedîk dikişîne, nikare bi pêlekanan ve biçe û di meşê de zehmetiyê dikişîne. Emre, ji ber ku dizane ez xemgîn im pirsgirêkên ku di girtîgehê de kişandine tam ji min re nabêje. Birayê min sêwî mezin bû, şert û mercên we yên jiyanê pir zehmet bûn. Emre ev 20 sal in di girtîgehê de ye, ev pir xemgîn e, pir zehmet e ku mirov bi gotinan îfade bike. Di salên destpêkê yên girtîgehê de gelek îşkence lê hate kirin, min nekarî bû jê jî bibihîzim. Ji ber vê yekê, bes e, ez ji birayê xwe re azadiyê dixwazim."

 

 

NAMEYA ERDEM

 

Pîroglû piştre nameya Emre Erdem xwend ku tê de şert û mercên tenduristî û girtîgehê parve kiriye. Di nameyê de wiha hat gotin: "Hûn rewşa min a tenduristiyê dizanin. Li aliyê din, tevî ku înfazkirina 12 kesan ku ez jî di nav de me, li qawîşa ji 30 kesî temam bû jî, sirgûnên me bi hincetên cuda nehatin kirin. Pêkanînên derveyî hiqûqê yên Desteyên Îdarî û Şopandinê ku bi xwe weke saziyekê ne qanûnî ne, bi taybetî li hemberî girtiyên siyasî, bandoreke girantir li girtiyên nexweş dikin. Wekî din, şert û mercên girtîgehê pirsgirêkên cidî derdixînin. Gardiyan hejmaran vediguherînin lêgerînan û eşyayên ku em bi pereyan ji kantîna girtîgehê dikirin jî di dema jimartinê de digirin û diavêjin. Ji ber vê yekê di navbera me û gardiyanan de nîqaş hene. Gelek caran bi hincetên van nîqaşan cezayê dîsîplînê tê dayîn."

 

Pîroglû da zanîn ku nexweşiya Erdem roj bi roj girantir dibe û xwest girtiyên nexweş serbest bên berdan. 

 

Çalakî bi berzkirina dirûşman bi dawî bû.

 

ENQERE

 

 

Înîsiyatîfa Ji Girtiyên Nexweş re Azadî di çalakiya xwe ya hefteya 552'yemîn de li Kolana Sakaryayê hatin cem hev û bal kişandin ser rewşa girtiyên nexweş. Di çalakiya vê hefteyê de rewşa girtiyê nexweş ê giran Mehmet Salîh Fîlîz ê li Girtîgeha Tîpa S a Odemîşê tê ragirtin.

 

Hevserokê Şaxa ÎHD'ê ya Enqereyê Omer Faruk Yazmaci agahî parve kir ku Fîlîz bi nexweşiyên kronîk ên wekî ulseratif kolît, ankîloss spoldolîtît û rheumatoid Artrît is, lewma divê li klînîkên gastroenterolojî û Romatolojiyê bi rêk û pêk bên dermankirin.

 

Yazmaci da zanîn ku Fîlîz ji bo dermankirina wê bi kelepçeyê rakirine nexweşxaneyê û tevahiya rojê bi kelepçeyan hatiye ragirtin û wiha got: "Ji ber nexweşiya kolonê, divê her tim nêzî tiwaletê be, lê belê ne pêwîstiyên wî yên tiwaletê tên tedarikkirin, ne jî kelepçeyên wê tên vekirin. Ji ber nexweşiya rûvî 2 sal in diçe Gastroenterolojiyê, lê heta niha nekariye doktorekî pispor bibîne."

 

Yazmaci diyar kir ku Fîlîz salek berê ji ber nexweşiyên xwe sewqî nexweşxaneyê hatiye kirin û lijneya tibê ya nexweşxaneyê ragihandiye ku ‘nikare di girtîgehê de bimîne’. Yazmaci da zanîn ku Fîlîz piştre sewqî Saziya Tiba Edlî (ATK) hatiye kirin û li wir jî raporek hatiye amadekirin, lê di îfadeyên der barê tespîtkirina nexweşiyan de jî Yazmaci destnîşan kir ku ATK'ê nirxandina ka Fîlîz dikare di girtîgehê de bimîne yan na kir. Yazmaci her wiha diyar kir ku ji ber vê helwesta ATK'ê serlêdana taloqkirina înfazê nayê qebûlkirin.