Di berdewama axaftina xwe de Bhabha ev tişt anî ziman: “Hewceye pêvajoya we berfireh be. Ozgur Faîk Erol tiştên balkêş got. Hin tiştên aşkera nayên nîqaşkirin. Weke mînak, pergala Apartheîdê. Taybetiyên hevpar ên Rêber Ocalan û Mandela hene. Carnan gotin Mandela doz firot. Lêbelê heke îrade û baweriya we hebe, tiştek ji van dernakeve. Dema em ji lîsteya ‘terorê’ derxistin me karî em biaxivin. Me rewşa qanûnî guherand. Piştre jî em weke aliyên wekhev rûniştin. Ji kêliya em ji hêla fermî naskirin ve êdî qonaxeke nû dest pê kir. Di mizakereyan de carnan rewş nebaş dibin lêbelê dîrok deriyên qet mirov ne li bendê li pêşiya mirov vedike. Û divê hûn jî li wir amade bin. Hin kesên destûra bingehîn a Hindistanê nivîsandin, dersek bi me re parve kirin. Gotin bila çapemeniyeke we ya azad hebe, bila daraza we serbixwe be û hêviya xwe qut nekin. Ew kêlî dê were û heta ku hûn girêdayî nirxên doza xwe bin, dê ew firsend bên pêşiya we.”
STENBOL - Senatorê Efrîqaya Başûr Mohamed Bhabha, di “Konferansa Navneteweyî” de axivî û tecrûbeyên welatê xwe parve kir. Bhabha, got ku piştî rewşa qanûnî guherî wan di şertên wekhev de dest bi guftûgoyê kir û got: “Ji kêliya em qanûnî dîtin ve êdî qonaxa sereke dest pê kir.”
Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî), li Navenda Çandê ya Cem Karaca ya li Bakirkoy a Stenbolê “Konferansa Aştî û Civaka Demokratîk a Navneteweyî” li dar dixe. Roja ewil a konferansê bi rûnştina duyemîn berdewam kir.
Moderatoriya mijara “Di Çareseriyên Pevçûnan de Tecrûbe”yê siyasetmedar Gultan Kişanak kir. Senatorê berê û Serokê Komîteya Destûra Bingehîn a Parlamentoya Efrîqaya Başûr Mohamed Bhabha, Wekîl û Serokê Neteweyî yê Sinn Feinê Declan Kearney, eski Serokwezîrê Katalonyayê yê berê Pere Aragonès Garcia, Endamê Parlamentoya Baskê û Koordînatorê Têkiliyên Navneteweyî yê EH Bildu’yê Igor Zulaika û siyasetmedar Azîme Işik weke axêver tê de cih girtin. Her wiha Xelatgirê Nobelê Jody Williams jî bi rêya zoomê tev li konferansê bû.
Gultan Kişanakê got: “Aştî, rêyeke dirêj e û hêsan nîne. Ya girîng ew e ku mirov bibiryar û biisrar be. Eceleya me heye. Têkoşîneke nêzî 50 sal in didome û pirsgirêka Kurd a 100 sal in didome heye. Lewma em dixwazin pêvajo bilez pêş bikeve. Pirsgirêka din jî ew e ku li Tirkiyeyê pirsgirêka demokrasiyê ye. Em dixwazin di çareseriya pirsgirêka Kurd de demokrasiya Tirkiyeyê pêş biixin. Em dixwazin di vê pirsgirêkê de her kes bi lezgînî pirsgirêka xwe çareser bike. Em ê îro li tecrûbeyên cîhanê guhdarî bikin. Di vê çarçoveyê de ji bo çareseriya pirsgirêka Kurd em ê li pêşniyaran guhdarî bikin.”
'ME JIYANEKE CIVAKÎ YA NÛ AVA KIR Û HEWL DA HILBERÎNIN’
Mohamed Bhabha, bi gotina “Hiqûqa aştiyê pêwîstî bi pêşengtiyê heye” dest bi axaftina xwe kir û got: “Me jiyaneke civakî ya nû ava kir û hewl da hilberînin. Dixwazim ji we re bibêjim bê çima pêşengtî girîng e û divê pêşengtiyeke çawa be. Me li Efrîqaya Başûr stratejiyeke nû pêş xist. Ev jî stratejiya jiyana bi dijmin re bû. Ji ber vê sedemê tişta em jê re dibêjin hiqûqa aştiyê, mîmarî bû. Pêşengtî tê wateya mîmariyê. Lewma jî di rejîma Apartheidê de nasnameya me ya etnîkî, li gorî rejîmê pir li jêr bû. Em dabeş kirin û em birêve birin. Li Efrîqeya Başûr baweriya bi demokrasiyê pir zehmet bû. Lewma diviyabû destûreke bingehîn bihata çêkirin. Girîng bû ku ev destûra bingehîn rêzê ji nirxan û her kesî re bigire. Ji ber vê ye ku demokrasî pir hêdî pêş diket. Me destûreke bingehîn amade kir. Di vir de bi nasnameya Efrîqeya Başûr nasnameyeke giştî hate pênasekirin. Her wiha me jihevcudabûna hêzan paşguh nekir. Li Sudanê di mijara jihevcudakirina hêzan de pirsgirêk jiyan û vê jî bi xwe re pirsgirêkên aborî anî. Nelson Mandela, digot ‘Heke hûn xwe bixin asta dijminê xwe, êdî tiştekî dikare were kirin namîne.’ Lewma jî hewcehî bi avakirina dewletekî hêzê îstîsmar neke heye. Lewma pêdivî bi destûreke bingehîn a demokratîk heye.”
'HEWCEYE PÊVAJO BERFIREH BE’